انواع روشهای تصمیم گیری

درخت تصمیم (Decision Tree)
درخت تصمیم یک ساختار فلوچارت مانند است که در آن هر گره داخلی نشان دهنده آزمایشی بر روی یک ویژگی، هر شاخه نشان دهنده نتیجه آزمایش، و هر گره برگ نشان دهنده یک برچسب کلاس است. این یک ابزار محبوب برای کارهای طبقه بندی و رگرسیون به دلیل قابلیت تفسیر و توانایی آن در مدیریت داده های عددی و دسته بندی است.
AHP (Analytic Hierarchy Process)
AHP یک تکنیک ساختاریافته برای سازماندهی و تجزیه و تحلیل تصمیمات پیچیده است. شامل تقسیم یک تصمیم به سلسله مراتبی از مسائل فرعی است که به راحتی قابل درک است و درک و حل مسائل پیچیده تصمیم گیری را آسان تر می کند.
ANP (Analytic Network Process)
ANP تعمیم فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که امکان مدل سازی و حل مسائل پیچیده تصمیم گیری را با ساختار شبکه فراهم می کند. AHP را با بازخورد به یک شبکه عمومی تر گسترش می دهد.
شبکه عصبی (Neural Network)
شبکه عصبی یک مدل محاسباتی است که از ساختار و عملکرد مغز انسان الهام گرفته شده است. از گره های به هم پیوسته (نورون ها) تشکیل شده است که برای پردازش اطلاعات پیچیده و یادگیری الگوها از داده ها با هم کار می کنند. شبکه های عصبی به طور گسترده برای کارهایی مانند تشخیص الگو، طبقه بندی، رگرسیون و بهینه سازی استفاده می شوند.
ماتریس پورتفولیو (Portfolio Matrix)
ماتریس پورتفولیو یک ابزار تحلیلی است که برای مدیریت پورتفولیو سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. این ماتریس به مدیران اجازه می‌دهد تا سهم‌های مختلف سرمایه‌گذاری خود را بر اساس دو معیار، یعنی نرخ رشد بازار و سهم بازار، دسته‌بندی کنند
تحلیل خوشه‌ای (Cluster Analysis)
تحلیل خوشه‌ای یک روش آماری است که برای دسته‌بندی داده‌ها به گروه‌های مشابه بر اساس ویژگی‌های مشترک استفاده می‌شود. این روش به ما کمک می‌کند تا الگوهای مختلف در داده‌ها را شناسایی کرده و گروه‌بندی کنیم
مدل‌سازی شناختی (Cognitive Modeling)
مدل‌سازی شناختی یک روش است که از مدل‌های ریاضی و شبیه‌سازی برای شبیه‌سازی و توصیف فرآیندهای شناختی انسانی استفاده می‌کند. این روش به ما کمک می‌کند تا رفتار و عملکرد انسان‌ها را درک کرده و پیش‌بینی کنیم
برنامه‌ریزی صفر و یک (0-1 Integer Programming)
برنامه‌ریزی صفر و یک یک نوع از برنامه‌ریزی خطی است که متغیرهای تصمیم‌گیری آن تنها می‌توانند مقادیر صفر یا یک داشته باشند. این روش برای مسائلی که نیاز به انتخاب گزینه‌های گسسته دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد

برنامه‌ریزی آرمانی (Ideal Programming)
برنامه‌ریزی آرمانی یک روش برنامه‌ریزی خطی است که به دنبال یافتن بهینه‌ترین راه‌حل بر اساس یک مجموعه ایده‌آل است. این روش معمولاً در مسائلی که هدف‌ها و محدودیت‌ها به صورت آرمانی تعریف شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد
مقایسه زوجی (Pairwise Comparison)
مقایسه زوجی یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره است که در آن اشیاء یا گزینه‌ها به صورت دو به دو با یکدیگر مقایسه می‌شوند. این روش معمولاً در فرآیند تصمیم‌گیری و اولویت‌بندی برای انتخاب بهترین گزینه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امتیازدهی (Scoring)
امتیازدهی یک روش ارزیابی است که در آن به هر گزینه یا شرایط مورد بررسی امتیاز اختصاص داده می‌شود. این روش معمولاً در فرآیند تصمیم‌گیری و اولویت‌بندی برای انتخاب بهترین گزینه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Q-sort
Q-sort یک روش است که در آن افراد باید یک مجموعه از عبارات یا موارد را بر اساس یک مقیاس از تفضیلات شخصی خود، مرتب کنند. این روش معمولاً برای اندازه‌گیری نظرات و اولویت‌بندی‌های فردی استفاده می‌شود.
تحلیل ریسک (Risk Analysis)
تحلیل ریسک فرآیندی است که در آن احتمال و اثرات مخاطرات مختلف بر یک پروژه یا تصمیم مورد بررسی قرار می‌گیرد. این فرآیند به کمک مدیران و تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند تا مخاطرات را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کنند.
بازده اقتصادی (Economic Return)
بازده اقتصادی به نسبت سود یا بازدهی مالی یا اقتصادی از یک سرمایه‌گذاری یا فعالیت اقتصادی اشاره دارد. این مفهوم معمولاً در تحلیل سرمایه‌گذاری و ارزیابی پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برنامه‌ریزی خطی (Linear Programming)
برنامه‌ریزی خطی یک روش بهینه‌سازی است که برای حل مسائلی با تعداد زیادی متغیر و محدودیت‌های خطی استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای بهینه‌سازی تخصیص منابع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برنامه‌ریزی غیر خطی (Nonlinear Programming)
برنامه‌ریزی غیر خطی یک روش بهینه‌سازی است که برای حل مسائلی با تابع هدف یا محدودیت‌های غیر خطی استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای بهینه‌سازی مسائل پیچیده ریاضی و مهندسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برنامه‌ریزی عدد صحیح (Integer Programming)
برنامه‌ریزی عدد صحیح یک نوع از برنامه‌ریزی خطی یا غیر خطی است که در آن متغیرهای تصمیم‌گیری به مقادیر صحیح محدود می‌شوند. این روش معمولاً برای مسائلی که نیاز به انتخاب‌های گسسته دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برنامه‌ریزی بر مبنای اهداف (Goal Programming)
برنامه‌ریزی بر مبنای اهداف یک روش بهینه‌سازی است که برای حل مسائلی با چندین هدف همزمان استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای بهینه‌سازی تصمیم‌هایی که هدف‌های متعارف متفاوت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شبیه‌سازی مونت کارلو (Monte Carlo Simulation)
شبیه‌سازی مونت کارلو یک روش عددی است که برای مدل‌سازی و تحلیل مسائلی که دارای عدم قطعیت هستند، استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای ارزیابی ریسک‌ها و پیش‌بینی عملکرد مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برنامه‌ریزی پویا (Dynamic Programming)
برنامه‌ریزی پویا یک روش بهینه‌سازی است که برای حل مسائلی با ساختار زمانی یا تصمیم‌های متعدد مرحله‌ای استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای بهینه‌سازی تصمیم‌هایی که وابستگی به زمان دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحلیل مالی (Financial Analysis)
تحلیل مالی فرآیندی است که در آن اطلاعات مالی یک شرکت یا پروژه بررسی و ارزیابی می‌شود. این فرآیند به کمک مدیران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا عملکرد مالی و اقتصادی را ارزیابی کرده و تصمیم‌های مالی منطقی بگیرند.
تحلیل پوششی داده‌ها (Data Envelopment Analysis)
تحلیل پوششی داده‌ها یک روش تحلیلی است که برای اندازه‌گیری کارایی نسبی و مقایسه عملکرد چندین واحد تولیدی یا اقتصادی استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای ارزیابی کارایی و بهبود عملکرد واحدهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کارت امتیازی متوازن (Balanced Scorecard)
کارت امتیازی متوازن یک ابزار مدیریتی است که برای اجرای استراتژی‌های سازمان‌ها پیاده‌سازی می‌شود. این کارت با نمایش گذاشتن سطوح عملکرد سازمان، مدیران را در بهبود و اصلاح عملکرد به موسسات، کمک می‌رساند. این ابزار به مدیران اجازه می‌دهد تا به جای تمرکز بر ابعاد مالی، به ابعاد غیرمالی سازمان نیز توجه کنند. این ابعاد شامل مشتری مداری، توانمندسازی کارکنان، مهندسی، استراتژی جدید، مدیریت ریسک و آموزش آن، مدیریت زمان نتیجه گیری و … هستند. کارت امتیازی متوازن به مدیران کمک می‌کند تا بهترین استراتژی را برای سازمان خود انتخاب کنند و از فرصت‌های رشد بهره‌مند شوند.
توسعه دستورالعمل کیفیت
توسعه دستورالعمل کیفیت یک فرآیند است که در آن دستورالعمل‌هایی برای بهبود کیفیت محصولات و خدمات سازمان توسعه داده می‌شود. این دستورالعمل‌ها شامل روش‌هایی برای کنترل کیفیت، ارزیابی عملکرد، ایجاد فرآیندهای بهینه و … هستند. توسعه دستورالعمل کیفیت به سازمان‌ها کمک می‌کند تا کیفیت محصولات و خدمات خود را بهبود دهند و رضایت مشتریان را افزایش دهند.
نمودار حبابی (Bubble Chart)
نمودار حبابی یک نوع نمودار است که در آن داده‌ها به صورت نقاطی با اندازه و موقعیت متفاوت نمایش داده می‌شوند. در این نمودار، هر نقطه یا حباب، یک مقدار داده را نشان می‌دهد و اندازه آن نقطه نشان‌دهنده مقدار داده است. نمودار حبابی معمولاً برای نمایش داده‌های چند متغیره استفاده می‌شود.
منطق فازی (Fuzzy Logic)
منطق فازی یک نوع منطق است که برای مدل‌سازی مفاهیمی که دارای ابهام هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع منطق، مقادیر داده شده به صورت فازی هستند و به جای داشتن مقادیر دقیق، دارای احتمالات مختلفی هستند. منطق فازی معمولاً در سیستم‌های هوشمند و کنترل خودکار استفاده می‌شود.
روش دلفی (Delphi Method)
روش دلفی یک روش تحقیقی است که در آن از نظرات یک گروه از افراد برای پیش‌بینی وضعیت آینده استفاده می‌شود. در این روش، افراد به صورت ناشناس نظرات خود را ارائه می‌دهند و سپس نتایج به صورت مجموعه‌ای از نظرات ارائه می‌شود. این روش معمولاً برای پیش‌بینی وضعیت بازار، تحلیل ریسک و تصمیم‌گیری‌های گروهی استفاده می‌شود.
روش چند معیاره پرامتی (PROMETHEE)
روش چند معیاره پرامتی (PROMETHEE) یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره است که برای ارزیابی و رتبه‌بندی گزینه‌های مختلف با استفاده از چندین معیار مختلف استفاده می‌شود. در این روش، گزینه‌ها بر اساس معیارهای مختلف ارزیابی می‌شوند و سپس با استفاده از توابع ترجیح، بهترین گزینه انتخاب می‌شود. یک روش ساختار یافته‌ی رتبه‌بندی ترجیحی برای غنی‌سازی ارزیابی‌هاست که با استفاده از دو واژه ترجیح و بی‌تفاوتی به دنبال انتخاب بهترین گزینه می‌باشد. این روش به دلیل خاصیت ریاضی و سهولت استفاده از آن، جزء روش‌های پراستقبال در زمینه تصمیم‌گیری چندمعیاره است. در زمینه‌های مختلفی همچون بانکداری، مناطق صنعتی، برنامه‌ریزی نیروی کاری، منابع آب، سرمایه‌گذاری، پزشکی، شیمی، مراقبت‌های پزشکی، تحقیق در عملیات، مدیریت پویا و … به کار گرفته شده است.

پیمایش به بالا